Rower to wspaniały pojazd. Nie spala paliwa i dzięki temu nie wydziela szkodliwych substancji – nie zatruwa powietrza. Jest na tyle mały, że wszędzie się nim zmieścimy, jest na tyle szybki, że podróżując nim, wszędzie zdążymy. Jednak nie jest za szybki – jadąc nim, dostrzeżemy wszystko wokół siebie. Jeśli natrafimy na coś interesującego, z łatwością zatrzymamy się i przyjrzymy się temu dokładniej.
W rozumieniu Ustawy – Prawo o ruchu drogowym rowerem jest to pojazd o szerokości nieprzekraczającej 0,9 m poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem. Rower może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h.
Pojazdy szersze niż 0,9 m spełniające powyższą definicję to tzw. wózki rowerowe (riksze do przewozu osób lub towarów, nie należy mylić ich z przyczepkami ciągniętymi przez rower).
Wózki rowerowe nie mogą korzystać z infrastruktury rowerowej ze względu na swoje wymiary (chyba, że tabliczki pod znakami oznaczającymi drogę dla rowerów stanowią inaczej) i muszą korzystać z jezdni.
Kierować rowerem może osoba:
– w wieku do 10 lat pod opieką osoby dorosłej (w myśl przepisów taka osoba jest traktowana, jako pieszy),
– w wieku od 10 do 18 lat posiadająca kartę rowerową,
– pełnoletnia – bez dodatkowych uprawnień.
Dziecko w wieku do 7 lat może być przewożone na rowerze, pod warunkiem, że jest ono umieszczone na dodatkowym siodełku zapewniającym bezpieczną jazdę. Może je przewozić osoba która ukończyła 17 rok życia.
Obowiązkowe wyposażenie roweru.
Zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia, rower (oraz wózek rowerowy) musi być wyposażony w:
– dzwonek lub inny sygnał dźwiękowy o nieprzeraźliwym dźwięku,
– przynajmniej jeden sprawnie działający hamulec,
– co najmniej jedno światło pozycyjne barwy białej lub żółtej widoczne z przodu,
– co najmniej jedno światło pozycyjne barwy czerwonej widoczne z tyłu,
– co najmniej jedno światło odblaskowe barwy czerwonej widoczne z tyłu (o kształcie innym niż trójkąt).
Oświetlenie pozycyjne roweru (zarówno przednie jak i tylne) może być migające i może być zdemontowane w czasie, kiedy jego używanie nie jest obowiązkowe.
Uwaga – w tunelach oraz w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza (np. we mgle, deszczu itp.) światła pozycyjne muszą być umieszczone na rowerze i włączone zawsze, także podczas dnia. Czerwone światło odblaskowe musi być umieszczone na rowerze cały czas i nie wolno go demontować.
Oświetlenie pozycyjne roweru może być umieszczone na nim nie niżej niż 25 cm i nie wyżej niż 150 cm nad jezdnią. Pamiętajmy, że wyposażony w światła musi być rower, a nie rowerzysta, tak więc zgodnie z przepisami oświetlenie musi być przymocowane do roweru.
Ciągnięta przez rower przyczepka musi być wyposażona w światło odblaskowe i światło pozycyjne barwy czerwonej, widoczne z tyłu oraz światło pozycyjne barwy białej widoczne z przodu, jeśli szerokość przyczepy przekracza szerokość ciągnącego ją roweru. Odmiennie niż w przypadku roweru, oświetlenie przyczepki może znajdować się nie niżej niż 35 cm i nie wyżej niż 90 cm nad jezdnią.
Światła roweru (i ciągniętej przezeń przyczepki) muszą być widoczne w nocy w warunkach dobrej przejrzystości powietrza z odległości co najmniej 150 m (w przypadku światła odblaskowego – oświetlone światłami drogowymi innego pojazdu). Światła czerwone nie mogą być widoczne z przodu, światła białe – z tyłu.
Uwaga – rowery i wózki rowerowe o konstrukcji uniemożliwiającej sygnalizację zamiaru skrętu przez wyciągnięcie w bok ręki muszą mieć kierunkowskazy odpowiadające warunkom technicznym kierunkowskazów dla motorowerów (chodzi o całkowicie zabudowane rowery poziome i niektóre wózki rowerowe).
Przyczepki rowerowe dwukołowe muszą być mocowane do ciągnącego je roweru w taki sposób, aby nie przewracały się wraz z rowerem.
Dodatkowe wyposażenie roweru i rowerzysty.
Kask – dla rowerzysty, podobnie jak pasy dla kierowcy samochodu, jest elementem zapewniającym bezpieczeństwo podczas jazdy. Zapewnia ochronę głowy podczas upadku. W momencie uderzenia kask pochłania dużo energii, jednocześnie minimalizując narażenie głowy na uraz. Zaleca się, aby kask został wymieniony na nowy po każdorazowym uderzeniu.
Jaskrawe ubranie np. kamizelka – ważne jest, aby rowerzysta był widoczny na drodze, zarówno po zmroku jak i w ciągu dnia. Dlatego powinien zakładać ubrania, na których znajdują się elementy odblaskowe albo mieć założoną specjalną kamizelkę odblaskową, żółtą bądź pomarańczową.
Pamiętajmy – widoczny rowerzysta to bezpieczny rowerzysta!
W celu poprawy widoczności, koła roweru mogą być wyposażone w odblaski w kształcie nieprzerwanego pierścienia widocznego z boku. Odblaski te mogą być dowolnego koloru, umieszczone na bocznych płaszczyznach opon lub między szprychami.
Alternatywnie, na bocznych płaszczyznach kół roweru dopuszcza się stosowanie świateł odblaskowych barwy żółtej samochodowej umieszczonych po co najmniej jednym na przednim i tylnym kole. Dopuszcza się także stosowanie świateł odblaskowych barwy białej z przodu roweru. W pedałach mogą być umieszczone światła odblaskowe barwy żółtej samochodowej.
Dodatkowy hamulec – każdy rower powinien mieć sprawne dwa hamulce w celu zapewnienia najkrótszej drogi hamowania. Pamiętajmy, że bez względu na to, jakiego typu hamulce zastosujemy, nieprzewidziane sytuacje na drodze lub w terenie, zdarzają się bardzo często i sprawne hamulce mogą zapobiec wypadkowi. Z tego względu należy regularnie sprawdzać stan klocków hamulcowych oraz regularnie – w zależności od stopnia zużycia – dokonywać ich wymiany.
Bagażniki rowerowe zwiększają funkcjonalność naszego roweru a różnego rodzaju koszyki lub torby montowane na rowerze zapewniają większy komfort podróżowania. Dobrze zapakowany bagaż np. zakupy nie przeszkadzają nam w jeździe i nie rozpraszają naszej uwagi tym samym wpływają na nasze bezpieczeństwo.
Błotniki, ochraniacze – to kolejny element wyposażenia rowery, który przyczynia się do poprawy komfortu jazdy i sprawia, że staje się ona przyjemniejsza.
Lusterka rowerowe – przydają się zarówno w mieście jak i na dłuższych wyprawach poza miastem. Zwiększają nasze pole widzenia, widzimy co dzieje się za nami bez oglądania się co wpływa na bezpieczeństwo jazdy.
Zapięcie do rowerów, czyli linki, klamry, kłódki itp. – niestety nie istnieje stuprocentowe zabezpieczenie przed kradzieżą. Możemy jedynie maksymalnie zniechęcić złodzieja i ograniczyć w ten sposób ryzyko kradzieży. Złodzieje z reguły nie próbują otwierać blokad wytrychami, czy innymi urządzeniami. Stosują metodę najprostszą, ale i najbardziej skuteczną, czyli siłową. Większość kradzieży rowerów polega na przecięciu linki lub łańcucha odpowiednimi szczypcami. Wystarczy, że kupimy mocną blokadę, a większość złodziei odejdzie od naszego roweru z przysłowiowym kwitkiem.
Co zrobić, aby zminimalizować możliwość kradzieży roweru?
– zostawiaj rower zawsze na widoku, wieczorem najlepiej w dobrze oświetlonym miejscu,
– nie zostawiaj nawet na chwilę nieprzypiętego roweru w miejscu publicznym, czyli przed sklepem, kawiarnią, pod domem, przed klatką czy na parkingu,
– nie przypinaj roweru do siatki ogrodzenia ani innych słabych punktów. Łatwo go będzie odciąć i odjechać razem z zabezpieczeniem,
– nie przypinaj roweru za siodełko, kierownicę lub inne odkręcana elementy. Bardzo łatwo je zdjąć i usunąć zabezpieczenie,
– nigdy nie przypinaj roweru za samo tylne lub przednie koło,
– przypinaj rower zawsze za ramę, najlepiej w najgrubszym jej miejscu, tak aby mocowanie nie dawało się zsunąć w żadną stronę,
– unikaj stojaków, w których rower można wpiąć tylko za jedno koło,
– dwie blokady lub dwa mocowania – to zniechęca złodzieja (np. łańcuch lub szekla na ramie i blokada na kole),
– przypinaj rower zawsze do obiektów, które mają zamknięty profil i są trwale przymocowane do podłoża lub ściany,
– nie zostawiaj przypiętych na rowerze żadnych akcesoriów, które łatwo można odpiąć (torby, sakwy, lampy, torebki, liczniki itp.),
– oznacz lub oznakuj rower tak, aby można go było łatwo zidentyfikować i odróżnić od innych egzemplarzy.
Stan techniczny roweru.
Aby zapewnić sobie bezpieczną jazdę na rowerze, należy również zadbać o stan techniczny pojazdu, na którym będziemy się poruszać. Zanim wyjedziesz na przejażdżkę sprawdź czy w rowerze:
– hamulce są sprawne (klocki w dobrym stanie, linki nienaderwane),
– koła są mocno dokręcone,
– przerzutki sprawnie działają,
– nie ma luzów: w napędzie, kołach, kierownicy, siodełku,
– łańcuch jest nasmarowany,
– ciśnienie powietrza w oponach jest odpowiednie ,
– bieżnik jest prawidłowy, czyli opony nie są pościerane,
– dzwonek i oświetlenie działają poprawnie,
– ewentualny bagaż zamocowany trwale.
Gdzie bezpiecznie jeździć.
Drogi dla rowerów – rowerzysta musi korzystać z drogi dla rowerów, jeśli jest ona wyznaczona dla kierunku, w którym się porusza. Należy więc przyjąć, że rowerzysta może korzystać z pasa ruchu (jezdni), jeśli ścieżka posiada określony kierunek jazdy odwrotny od tego, w którym zamierza jechać.
Pasy ruchu dla rowerów – to specjalne pasy ruchu przeznaczone dla rowerzystów usytuowane po prawej stronie jezdni. Rowerzysta, który nim jedzie, ma pierwszeństwo przed samochodami skręcającymi w prawo. Pas ruchu dla rowerów stanowi część jezdni przeznaczona do ruchu rowerów w jednym kierunku.
Pobocze – nadające się do jazdy rowerem, to przede wszystkim pobocze utwardzone (np. asfaltowe), równe i czyste. Jazda po nawierzchni, w której rower się zapada i buksuje, a w zimie – ślizga grozi utratą równowagi i przewróceniem na jezdnię.
Jezdnia – dla własnego bezpieczeństwa starajmy się korzystać z jezdni w ostateczności. Dla rowerzystów dopuszcza się jazdę po jezdni kierującego rowerem obok innego roweru lub motoroweru, jeżeli nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.
Chodnik – rowerzysta może poruszać się po chodniku tylko w wyjątkowych sytuacjach:
– jeśli jego szerokość przekracza 2 m, a pojazdy na drodze poruszają się z prędkością większą niż 50 km/h i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów,
– podczas niesprzyjających warunków atmosferycznych, jak śnieg, ulewa, silny wiatr czy gołoledź,
– gdy opiekuje się osobą w wieku do lat 10 kierującą rowerem.
Uwaga – kierujący rowerem, korzystając z chodnika lub drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać powoli, zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym.
Praktyczne porady.
- Dla własnego bezpieczeństwa używaj kask podczas jazdy.
- Stosuj odpowiednio widoczną odzież.
- Każdy zamiar skrętu sygnalizuj.
- Bądź zawsze czujny.
- Nigdy nie puszczaj kierownicy podczas jazdy.
- Nigdy nie rozmawiaj przez telefon podczas jazdy rowerem.
- Nie trzymajmy się kurczowo brzegu jezdni – jedź w pewnej odległości od krawędzi drogi – pobocze często jest pełne dziur.
- Po zmroku pamiętaj, aby wyposażyć rower w odpowiednie oświetlenie.
- Lusterko wsteczne jest przydatnym, dodatkowym wyposażeniem roweru.
- Nie zawsze, gdy widzisz kierowcę, on widzi Ciebie, zachowaj ostrożność.
- Zwolnij, szczególnie po zmierzchu, kiedy jesteś mniej widoczny.
- W dłuższą wycieczkę rowerową zabierz apteczkę pierwszej pomoc.
Kierującemu rowerem lub motorowerem zabrania się:
- jazdy na autostradach i drogach ekspresowych,
- jazdy bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach lub podnóżkach,
- czepiania się pojazdów,
- przejeżdżania przez przejścia dla pieszych,
- skręcania bez sygnalizowania manewru.
Jazda na rowerze wpływa korzystnie na naszą wydolność, ćwiczy mięśnie nóg, brzucha i ramion, a przy tym nie jest tak męcząca jak np. bieganie. Poprawiając wydolność wzmacnia serce i płuca, ćwicząc mięśnie pozwala schudnąć oraz utrzymać szczupłą i wysportowaną sylwetkę a przede wszystkim uwalnia nas od stresu. Na rowerze mogą jeździć osoby z nadwagą i otyłością bez ryzyka uszkodzenia stawów jak to ma miejsce w innych sportach przy dużym obciążeniu kolan. Podczas jazdy na rowerze jesteśmy narażeni na mniej kontuzji czy nadwyrężeń ścięgien i mięśni. Rower jest ekologiczną i ekonomiczną formą transportu – nie zanieczyszcza środowiska, a przy tym jest tani.
Zachęcamy do korzystania z tego środka lokomocji.